vrouw op verzetsmonument

Bij de herinrichting van het Fries Verzetsmuseum in 2013 werd het Verzetsmonument opnieuw op een prominente plek neergezet. Op het monument staan de namen van 291 in het Friese verzet omgekomen personen. In bijna alle gevallen is er ook een foto van het verzetsslachtoffer te zien. In 290 gevallen betreft het een mannelijke slachtoffer, in slechts één geval een vrouw, Cornelia Johanna van den Berg van der Vlis.

Cornelia Johanna werd geboren op 28 oktober 1892 in Den Haag. Tijdens de Tweede Wereldoorlog speelde zij een actieve rol in het verzet. Ook haar man was betrokken bij het verzet, hij was inlichtingenofficier van een verzetsgroep. Na zijn dood zette zij de illegale strijd voort. Op 6 maart 1942 werd Cornelia Johanna gearresteerd. Twee weken lang werd ze op verdenking van illegale activiteiten ingesloten in de strafgevangenis in Scheveningen en daarna weer op vrije voeten gesteld wegens 'gebrek aan bewijs'.

Door evacuatie gedwongen verhuisde zij naar Leeuwarden, waar ze hoofdkoerierster van Friesland werd. Haar verzetsnaam was Annie Westland, een combinatie van haar roepnaam en een verwijzing naar haar herkomst. Na verraad werd Annie op 9 augustus 1944 in Huize Liana aan de Oude Gracht in Utrecht gearresteerd. In dit pand was de koerierstercentrale gevestigd. In haar bezit was een pasje dat de transportploeg uit Utrecht in Koudum moest tonen als men de buit van een distributiekantoorkraak in Workum op 3 augustus 1944 kwam ophalen.

Door Josef Kindel en Helmut Schäper, leden van de Sicherheitsdienst (SD), is zij op 8 september 1944 samen met ds. Lourens Touwen geëxecuteerd in de Zeijer Strubben bij Zeijen. Dat gebeurde op bevel van de SS-Sturmbannführer Georg Bernhard Haase, hoofd 'Aussendienststelle der Sipo und SD' te Groningen. Haar stoffelijk overschot en dat van Touwen werd op 27 september 1944 bij toeval ontdekt door een jachtopziener. Na identificatie werd ze begraven op de algemene begraafplaats te Vries. In 1946 werd haar graf in Vries geruimd en haar stoffelijk overschot herbegraven naast haar man in Amersfoort.

Postuum werd haar het Verzetskruis 1940-1945 verleend "ter erkenning van bijzondere moed en beleid aan den dag gelegd bij het Verzet tegen de Vijanden van de Nederlandse zaak en voor behoud van de geestelijke vrijheid". Het Verzetskruis werd slechts aan 95 personen uitgereikt, in veruit de meeste gevallen postuum. In de Leeuwarder Vrijheidswijk werd een straat naar haar vernoemd, de Annie Westlandstraat.