lesmateriaal partners

leeuwarden

oorlogsmonumenten in Leeuwarden
In Leeuwarden zijn op meer dan twintig plaatsen gedenktekens te vinden die herinneren aan de Tweede Wereldoorlog. Er zijn niet alleen monumenten voor verzetsstrijders en militairen te vinden, maar ook voor burgers, Joden en dwangarbeiders. Via de link kom je bij een boekje met een plattegrond van Leeuwarden met 26 locaties die van belang zijn geweest in de oorlog. Breng met je leerlingen een bezoek aan een of meer van deze monumenten om sporen van het verleden te ontdekken.

gevangenis de blokhuispoort
Een historische plek in Leeuwarden is het voormalig huis van bewaring De Blokhuispoort. Tijdens de oorlog werden er mensen opgesloten die door de Bezetter waren opgepakt, waaronder een groot aantal verzetsstrijders. Op 8 december 1944 viel het gewapend verzet de gevangenis binnen en slaagde erin 51 mensen te bevrijden, zonder één schot te lossen. Vandaag de dag zijn er allerlei activiteiten maar om terug te gaan naar vroeger kan een rondleiding door oud-bewaarders geboekt worden.

historisch centrum leeuwarden – HCL
Dit centrum is het informatie- en activiteitencentrum voor de geschiedenis van de gemeente Leeuwarden. Het HCL vertelt verhalen over de Friese hoofdstad en de 35 omliggende dorpen. Er zijn exposities te bewonderen en verder organiseert het HCL stadswandelingen, lezingen, historische activiteiten en onderwijsprojecten op maat.

friesland

oorlogsschriften to hofstra
Wanneer de Tweede Wereldoorlog in 1940 begint, is To Hofstra zestien jaar oud. Ze woont in Sneek met haar ouders, broers en zussen en maakt de oorlog van dichtbij mee. Als een ware journalist brengt ze verslag van de dagelijkse gebeurtenissen in haar omgeving. Tien oorlogsschriften vult ze met verhalen, foto’s en knipsels. To’s verzameling van krantenartikelen en persoonlijk commentaar is bijzonder, ontroerend en volstrekt uniek. Ze nodigen uit tot een persoonlijk onderzoek. Een aantal leerlingen hebben een profielwerkstukgemaakt n.a.v. de schriften;

tresoar
Tresoar is het literatuurmuseum, een archief en een bibliotheek in Fryslân. Voor het primair en voortgezet onderwijs biedt Tresoar een les aan waarbij de leerlingen op onderzoek gaan naar hun leefomgeving. Zaten er onderduikers in de buurt? Wat is het verhaal achter het monument in het dorp? Of is er een straat naar een verzetslid genoemd? Op zoek naar de verhalen over Fryslân tijdens de Tweede Wereldoorlog. Met de digitale bronnen leren de leerlingen onderzoek te doen.

geschiedenislokaal fryslân
GeschiedenisLokaal Fryslân maakt historische bronnen van archieven, musea en andere erfgoedinstellingen op een overzichtelijke manier toegankelijk. Leerlingen, studenten en docenten kunnen er onderzoek doen naar de historie van hun eigen dorp, stad of regio. Dankzij GeschiedenisLokaal Fryslân zijn veel bronnen uit verschillende instanties gebundeld op één plek waardoor leerlingen op een eenvoudige manier toegang hebben tot bronnen voor zelfstandig onderzoek.

adopteer een monument
Met het adopteren van een oorlogsmonument leren kinderen meer over hun omgeving in relatie met de oorlog. Verhalen worden steeds minder verteld en dus moet je er actief naar op zoek. Met dit project gaat de lokale oorlogsgeschiedenis voor kinderen leven. Ze leren wat herdenken is en waarom het belangrijk is om de verhalen uit de oorlog door te geven. Doe een onderzoek naar het monument of oorlogsgraf, organiseer een herdenking en leg een verbinding tussen de lokale geschiedenis en de oorlog.

tûmba
Tûmba is het kenniscentrum discriminatie en diversiteit in Fryslân. Zij bieden gastlessen aan over diversiteit, vooroordelen en discriminatie. Tûmba zoekt verbinding en dialoog. Vanuit wederzijds respect, want respect voor jezelf houdt ook respect voor de ander in. Tijdens de les over vluchten gaat de klas in gesprek met een vluchteling. Vooraf bereiden de leerlingen gespreksonderwerpen voor en ook de vluchteling stelt vragen. Bijvoorbeeld, "Hoe zouden je ouders reageren als ik met jou mee naar huis ging?" Of, "Wat zou je meenemen als jij moest vluchten?"

nederland

de joodse straat
Op deze site kan virtueel door een vooroorlogse Joodse straat worden ‘gewandeld’. Leerlingen maken via diverse personages, gebouwen, plaatsen en objecten kennis met allerlei aspecten van de Joodse geschiedenis en cultuur. Dit wordt versterkt door biografieën van bestaande personen (voor, tijdens en na de oorlog) en informatie over vooroorlogs Joods Nederland. Er is ook een lessenreeksen die gebruikt kan worden in de klas. Zo ontdekken leerlingen het onuitwisbare stempel dat Joden hebben gedrukt op ons land.

platform wo2
De geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog kenmerkt zich door gebeurtenissen en ontwikkelingen die zo ingrijpend waren dat de herinnering aan deze oorlog nog altijd een rol speelt in onze hedendaagse samenleving en vaak dient als referentiepunt bij actuele maatschappelijke vraagstukken. Het Platform WO2 heeft een aantal van de kenmerkende elementen van de Tweede Wereldoorlog vastgesteld vanuit de overweging dat deze een plaats verdienen in een zorgvuldige weergave van de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog. 

stichting musea en herinneringscentra 40-45
Leven in vrijheid is niet vanzelfsprekend. Samen met je leerlingen kunnen verhalen uit de tweede Wereldoorlog worden verbonden aan de actualiteit om zo te reflecteren op democratisch waarden en normen. Deze pagina betreft een bundeling van lessen aangeboden door verschillende musea en herdenkingscentra waaronder het Fries Verzetsmuseum. Je vindt hier lessen en werkvormen voor in klas. En er zijn handleidingen en trainingen voor docenten te vinden, zoals de training omgaan met ongenuanceerde uitspraken.

nationaal comité 4 en 5 mei
Het nationaal comité wil kinderen en jongeren kennis laten maken met de tradities van herdenken en vieren. Ze laten nadenken over rechtvaardigheid, democratie en vrijheid. Er zijn lessen te vinden om het gesprek over de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en over de betekenis van vrijheid en onvrijheid op school, in de klas en thuis in families te starten. Voor het PO is er het denkboek en voor het VO en MBO is er een aparte pagina en het blad 4free.

canon van nederland
Dit is de plek voor de officiële Canon van Nederland. Je kunt er ook een groot aantal lokale en regionale canons vinden. De site is bedoeld voor alle geïnteresseerden in de Nederlandse cultuur en geschiedenis, en in het bijzonder voor leerlingen en docenten in het basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Met films en foto’s ga je langs de tijdlijn. Ook voor groep 5-6 is er aanbod.

schooltv, jong in oorlog
Een bundeling van films die gaan over het leven tijdens de Tweede Wereldoorlog door de ogen van kinderen. Via een schoolplaat van Nederland kunnen er verhalen ontdekt worden hoe het was om als kind de oorlog mee te maken. Bijvoorbeeld de Februaristaking in Amsterdam, staken tegen gedwongen arbeidsinzet in Friesland, hoe was het leven in Zeeland of Rotterdam? Zoom in op de kaart en ontdek de belangrijkste concentratiekampen, bombardementen en veldslagen.

landelijk steunpunt gastsprekers wo2
Het steunpunt geeft de oorlog een persoonlijk gezicht en laat de kracht van het persoonlijk verhaal ervaren. Via dit steunpunt is een gastspreker aan te vragen. Zij vertellen hun persoonlijk verhaal over de Tweede Wereldoorlog of recente conflicten en vredemissies. Ze nemen de leerlingen mee naar het verleden en uiteindelijk terug naar het hier en nu om deze verhalen een plek te kunnen geven. Leerlingen worden over het algemeen bijzonder geraakt door deze persoonlijke verhalen.

veteraan in de klas - veteranen instituut
Leerlingen die ademloos luisteren, enthousiast met elkaar in gesprek gaan en een waardevolle ervaring rijker het lokaal verlaten. Dat beeld herkennen veel docenten, die hun les hebben verreikt met een gastles van Veteraan in de Klas. Vanaf de Tweede Wereldoorlog tot en met vandaag de dag zetten mannen en vrouwen zich als militair in voor onze vrijheid. Nederland telt 110.000 veteranen. Van hen delen 350 hun ervaringen met leerlingen.