het verhaal van lolle rondaan en riek stork

'Nog eenmaal omhels ik je in gedachten', schrijft Lolle Rondaan uit Beetgum op 14 februari 1944 aan zijn verloofde Riek. Ze kennen elkaar die dag precies vier jaar. Lolle is een paar uren eerder door het 'SS-Polizei- Standgericht' in Assen veroordeeld tot de doodstraf, vanwege zijn betrokkenheid bij het verzet. Hij houdt zich bezig met het verzorgen van onderduikers, het verspreiden van illegale kranten en gewapende overvallen. Samen met anderen vormt hij een gewapende verzetsgroep, een knokploeg (KP), met als thuisbasis de boerderij Liauckema State in Sexbierum. Voordat het vonnis wordt voltrokken mag hij nog een afscheidsbrief schrijven aan zijn geliefden.

Zijn verzetscollega's omschrijven Lolle als een 'kalme, maar onverschrokken strijder die altijd zijn doel weet te bereiken. Zijn zwarte haardos, vrolijke lach en korte snaakse uitdrukkingen, kortom zijn hele voorkomen, maken hem populair in de vriendenkring.' Hoogtepunt voor de knokploeg is het succesvol laten verdwijnen van het bevolkingsregister van de gemeente Het Bildt, waarmee honderden inwoners worden behoed voor vervolging en dwangarbeid in Duitsland. Maar in november 1943 gaat het mis en wordt de groep verraden. Een arrestatiegolf en een showproces volgen.

Ondertussen zit in Amsterdam Riek Stork in grote onzekerheid. Riek is sinds 1940 de vriendin van Lolle. Ze ontmoeten elkaar wanneer Lolle als dienstplichtig militair met zijn eenheid gelegerd is in Amsterdam. Een jarenlange briefwisseling volgt, en het verliefde stel maakt plannen om na de oorlog te trouwen. Na de arrestatie van Lolle lukt het Riek niet om contact te krijgen met haar geliefde. Ze schrijft haar gevoelens van zich af in een schrift. 'Het boek voor Lol' noemt ze het.

"Ik stel me je zoo duidelijk voor in de gevangenis. Hebben ze je haar eraf gehaald? Och dat is allemaal niet erg. Heb je het erg moeilijk jongen? Ben je bang? Was ik maar twee tellen bij je. Heel even maar. Wat zou mijn leven zonder jou zijn. We zijn nog zoo jong lieverd. Zoo erg jong."
-Riek Stork, 3 december 1943

Op 16 februari wordt het doodvonnis voltrokken en sterft Lolle Rondaan voor een vuurpeloton in de duinen bij Overveen, samen met twee vrienden uit het verzet. In de kranten wordt de terechtstelling kort en zakelijk meegedeeld. (afbeelding krantenbericht)

Pas na de bevrijding wordt het lichaam van Lolle, net als dat van honderden andere gefusilleerde verzetsstrijders, geborgen in de duinen van Overveen. Het identificeren van de lichamen gebeurt aan de hand van stukjes kleding, sieraden, persoonlijke voorwerpen en plukken haar. Zo krijgt Piet Rondaan in september 1945 een klein bundeltje donkerbruin haar te zien en kan niet anders concluderen dan dat dit afkomstig is van zijn oudste broer.

Riek is kapot van de dood van Lolle. Kort na zijn dood schrijft ze in haar schrift 'Hier is alles geëindigd voor mij,' en stopt het schrijven abrupt. Pas na vier maanden kan ze weer letters op papier krijgen en schrijft ze, nog steeds aan 'haar' Lolle, hoe ze probeert het leven weer op te pakken zonder hem. Uiteindelijk vindt ze opnieuw de liefde. Ze trouwt en krijgt een dochter. Maar nooit is Lolle uit haar gedachten. De koffer met tientallen van zijn brieven, waaronder zijn afscheidsbrief, én haar schrift, bewaart ze tot haar dood onder haar bed. In 2019 wordt de koffer met inhoud door haar dochter geschonken aan Tresoar.